یا حَیُّ یا قَیّوم


ای زنده، ای پاینده

Knowing what is big and what is small is more important than being able to solve partial differential equations.a

(1909 - 1984) Stan Ulam

خواجه نصیرالدین طوسی


ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن توسی

خواجه نصیرالدینمحقق طوسیاستاد البشر

ریاضیدان، شاعر و منجم ایرانی

۵ اسفند ۵۷۹ (توس) - ۱۱ تیر ۶۵۳ (بغداد)



در کتاب شکل القطاع مثلثات را برای اولین بار به عنوان دانشی مستقل معرفی کرد و آن را در پیش‌گفتار علم نجوم معرفی می‌کند و قوانین اساسی برا حل مثلثات مسطح و کروی مطرح می‌کند.

خواجه نصرالدین برای آسان‌تر کردن علوم برای دانشجویان بعضی از مباحث علمی را به صورت شعر بیان می‌کرد. مثلا برای تشریح ۷ پردهٔ چشم و سه گونه آب که در آنهاست:


کرد آفریدگار تعالـی به فضــــــــــل خویــش         چشـمت به هفت پرده و سه آب منقسم

صلب و مشمیه و شبکه زجاجـــــیه و جلید          پس عنکبوت و بیض و عنب، قرن و ملتحم


علامه حلی و قطب‌الدین شیرازی از شاگردان وی بودند.


در ایران ۵ اسفند سالروز تولد خواجه نصرالدین طوسی را روز مهندس نامگذاری شده‌است.

بنا به وصیتش بر روی سنگ مزارش این آیه قرآن را نگاشتند:

و کلبهم باسط ذراعیه بالوسیط
و سگشان (به حالت پاسبانی) دو دست خویش بر درگاه (غار) گشاده بود.